New Babylon Herbekeken
Spel, vrijheid en de toekomst van werk

Voor het werk van Constant

Telkens wanneer ik voor het werk van Constant Nieuwenhuys sta, gebeurt er iets. Het is niet alleen bewondering voor de visie, de kleuren, de architectonische verbeelding. Het is herkenning. Een diepe resonantie, alsof zijn kunst direct raakt aan hoe ik denk, werk en voel.

Constant verbeeldde een wereld die hij New Babylon noemde: een samenleving waarin mensen bevrijd zijn van de last van arbeid. Een wereld waarin machines het werk doen, en mensen creatief, speels en vrij leven.

Voor hem was spel geen ontsnapping. Het was de kern van mens-zijn.

Waarom deze visie nu opnieuw bekijken? Omdat we leven in een wereld die in veel opzichten begint te lijken op de voorwaarden die hij destijds verbeeldde.

Automatisering als gegeven werkelijkheid

Of we het willen of niet, automatisering is een feit van ons bestaan. Van stoommachines tot elektriciteit, van computers tot smartphones: elke generatie heeft gezien hoe taken werden overgenomen door machines. Vandaag staan algoritmes en generatieve AI centraal.

Constant zag automatisering als een noodzakelijke voorwaarde: pas wanneer arbeid door machines wordt overgenomen, kunnen mensen werkelijk vrij zijn om creatief te leven. Ik benader het niet als een kwestie van goed of slecht. Voor mij is het een gegeven. Automatisering is er, en zal blijven. Het zal zich alleen maar verder ontwikkelen.

De echte vraag is niet of het gebeurt, maar wat we ermee doen. Zien we het uitsluitend als bedreiging, of benutten we het als een voorwaarde om meer menselijke toekomsten te creëren?

De vaak misbegrepen belofte van automatisering

Automatisering wordt vaak in termen van angst besproken:

• Banenverlies

• Verlies van controle

• Ontmenselijking

Dat zijn reële zorgen, en ze verdienen aandacht.

Maar Constant draaide het perspectief om. Voor hem was automatisering geen doel op zich, maar een voorwaarde voor vrijheid. Als machines de noodzaak konden overnemen, konden mensen zich richten op verbeelding, spel en creatie.

In mijn werk vier ik automatisering niet als vooruitgang op zichzelf. Ik richt me op hoe we het gebruiken: als partner in inzicht, in verbeelding, in spel.

Spel als het serieuze werk van de mens

Constant liet zich inspireren door Johan Huizinga’s Homo Ludens, het idee dat mensen in essentie speelse wezens zijn. Spel is geen tijdverspilling. Het is hoe we ons verbinden, experimenteren en betekenis creëren.

Daarom werk ik met Serious Gaming. Spellen creëren gestructureerde ruimtes waarin mensen handelen, reflecteren en samen experimenteren. Ze maken inzichten en mogelijkheden zichtbaar die met woorden alleen niet bereikt worden.

In spel ontdekken mensen wie ze zijn, hoe ze zich tot anderen verhouden, en hoe ze anders zouden kunnen creëren.

Een persoonlijke brug: hoe dit mijn werk vormgeeft

Voor mij is de visie van Constant niet abstract. Het raakt direct aan de ruimtes die ik ontwerp.

• Automatisering (in de vorm van generatieve AI) kan mensen bevrijden van smalle, ingesleten denkpaden en ze nieuwe creatieve impulsen geven.

• Spel (in de vorm van Serious Games) stelt mensen in staat veilig te experimenteren, patronen te zien, en zichzelf en elkaar dieper te begrijpen.

Samen creëren deze elementen kleine glimpjes van New Babylon: tijdelijke ruimtes waarin mensen vrijheid, creativiteit en groei ervaren.

In die momenten staat Constant’s visie niet alleen in een museum, ze leeft in de praktijk.

Afsluiting: een uitnodiging om opnieuw te verbeelden

Automatisering is een gegeven. Daar hoeven we niet over te discussiëren. De echte vraag is: wat doen we ermee?

Constant gaf ons een prikkelende visie: een wereld waarin automatisering menselijke speelsheid en creativiteit ondersteunt, in plaats van slechts productiviteit.

Mijn werk is bescheidener, maar wijst in dezelfde richting: het creëren van ruimtes waar mensen vrijheid, nieuwsgierigheid en spel kunnen oefenen.

New Babylon was nooit een blauwdruk, het was een vraag.

Nu automatisering verdiept, laten we het ons beperken, of durven we het te gebruiken om samen iets nieuws te scheppen?